Server, genellikle bilgi işlem teknolojisi terimi olarak kullanılır ve genel anlamıyla bir hizmet sağlayıcıyı ifade eder. Ağ üzerinde hizmet sunan bir bilgisayar veya bilgisayar programıdır. İngilizce’deki “serve” kelimesinin “hizmet etmek” anlamına gelen kökünden türetilmiştir. Serverlar, bireysel kullanıcıların taleplerini karşılamak için tasarlanmıştır; bu talepler ağ üzerindeki diğer bilgisayarlardan, genellikle “istemciler” (clients) olarak adlandırılanlardan gelir.
Serverlar, birçok farklı türde olabilir ve birçok farklı türde hizmet verebilir. Örneğin, web sunucuları internet üzerindeki web sayfalarını dağıtırken, dosya sunucuları ağ üzerinde dosya paylaşımını sağlar. Veritabanı sunucuları ise veritabanı hizmetleri sunar ve kullanıcıların veritabanına erişmesini ve verileri işlemesini sağlar.
Server, genellikle büyük miktarda işlem gücüne, belleğe ve depolama alanına ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, genellikle standart kişisel bilgisayarlardan çok daha güçlüdürler. Server, genellikle bir ağın merkezi olarak işlev görür ve bu nedenle genellikle yüksek güvenlik önlemleriyle korunurlar.
Serverlar Ne İşe Yarar?
Server, çeşitli ağ işlemlerini gerçekleştiren temel yapı taşlarıdır. İnternetin kendisi, bir dizi serverdan oluşan ve web siteleri, e-posta, sosyal medya ve daha fazlasını dağıtan global bir ağdır.
Bir serverın temel işlevi, istemcilerin taleplerini işlemek ve yanıtlamaktır. İstemci-server modeli, bir serverın ağ üzerindeki bir veya daha fazla istemci bilgisayara hizmet verdiği bir ağ tasarımı modelidir. İstemci bir hizmet talep eder (örneğin, bir web sayfasını görüntülemek veya bir dosyayı indirmek) ve sunucu bu talebi karşılar.
Bu, bilgisayar kullanıcılarının günlük olarak kullandığı bir dizi hizmet için kritiktir. Web sunucuları, kullanıcıların internet tarayıcıları aracılığıyla web sayfalarını görüntülemelerine olanak sağlar. E-posta sunucuları, e-posta mesajlarını gönderme ve alma işlemlerini yönetir. Dosya sunucuları, kullanıcıların ağ üzerinden dosya paylaşmasına ve dosyalara erişmesine olanak sağlar.
Server ayrıca, karmaşık hesaplamaları gerçekleştirmek ve verileri analiz etmek için de kullanılabilirler. Örneğin, bir veritabanı serverı, büyük miktarda veriyi hızlı ve etkili bir şekilde işlemek için tasarlanmıştır. Bu tür serverlar, perakende satış işlemlerinin takibi, envanter yönetimi ve finansal analiz gibi işlemleri gerçekleştirebilir.
Bunun yanında, server, şirketlerin bilgi teknolojisi (BT) altyapılarının bir parçası olarak da önemli bir rol oynar. Örneğin, bir şirketin iç ağı genellikle bir veya daha fazla server tarafından yönetilir. Bu serverlar, ağ güvenliği, veri depolama ve yedekleme, yazılım uygulamaları ve diğer hizmetler gibi görevleri yerine getirirler.
Oyun serverları, çevrimiçi çok oyunculu video oyunlarını mümkün kılarlar. Bir oyun serverı, oyuncular arasındaki etkileşimi koordine eder ve genellikle oyuncuların eylemlerini ve oyunun durumunu takip eder. Bu tür bir server, genellikle yüzlerce veya binlerce oyuncuya aynı anda hizmet verebilir.
Server Türleri ve Özellikleri
Sunulan hizmetlere ve ihtiyaçlara göre birçok farklı türde ve büyüklükte olabilir. Server türleri genellikle işlevlerine göre sınıflandırılır. Aşağıda, yaygın server türlerinden bazıları ve bunların genel özellikleri bulunmaktadır:
Web Serverlar: Web serverlar, internet üzerinde web sayfalarını dağıtma işlemini yönetir. Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret ettiğinde, web tarayıcısı (istemci) web servera bir talep gönderir. Web server, bu talebi işler ve istenen web sayfasını kullanıcının tarayıcısına geri gönderir.
Dosya Serverlar: Dosya serverlar, bir ağ üzerinde dosyaların paylaşılmasını sağlar. Bu tür bir sunucu, kullanıcıların dosyaları depolamasına, paylaşmasına ve ağ üzerindeki diğer kullanıcılara erişim sağlamasına olanak tanır.
Veritabanı Serverları: Veritabanı serverı, veritabanı hizmetlerini yönetir. Bu kullanıcıların veritabanında saklanan verilere sorgu yapmasına, verileri işlemesine ve veritabanına veri eklemesine izin verir.
Oyun Serverları: Çevrimiçi çok oyunculu video oyunları, genellikle bir oyun serverı tarafından yönetilir. Bu sunucular, oyuncular arasındaki etkileşimleri koordine eder ve oyunun durumunu takip eder.
E-Posta Serverları: E-posta serverı, e-posta iletilerinin gönderilmesini ve alınmasını yönetir. Bir kullanıcı bir e-posta gönderdiğinde, e-posta serverı bu mesajı alır ve alıcının e-posta serverına iletir.
DNS Serverları: DNS (Domain Name System) serverları, internet domain adlarını (örneğin www.example.com) IP adreslerine (örneğin 192.0.2.1) çevirir. Bu, internet tarayıcılarının bir web sitesini doğru IP adresine yönlendirmesine yardımcı olur.
Her server tipi, belirli bir hizmeti sağlamak için özel olarak tasarlanmıştır ve bu hizmeti sağlamak için gerekli olan belirli kaynaklara ve yeteneklere sahip olması gerekmektedir. Bu, belirli bir server tipinin, bir başka server tipine göre daha fazla işlem gücüne, belleğe veya depolama alanına ihtiyaç duyması anlamına gelebilir. Bu yüzden serverların doğru bir şekilde seçilmesi ve yapılandırılması, bir ağın etkin ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için hayati önem taşır.